Th.S: Trần Văn Minh
Nhà sư phạm Xu – Khôm – Lin – Xki đã tổng kết: “Tuổi thơ không thể thiếu âm nhạc cũng như không thể thiếu trò chơi và chuyện cổ tích, thiếu những cái đó, trẻ em chỉ còn là những bông hoa khô héo…Âm nhạc dẫn dắt trẻ đi vào thế giới của điều thiện, tạo ra được sự đồng cảm và là phương tiện bồi dưỡng năng lực sáng tạo của trí tuệ mà không một phương tiện nào sánh được” [16, tr.5]
Nhà sư phạm Xu – Khôm – Lin – Xki đã tổng kết: “Tuổi thơ không thể thiếu âm nhạc cũng như không thể thiếu trò chơi và chuyện cổ tích, thiếu những cái đó, trẻ em chỉ còn là những bông hoa khô héo…Âm nhạc dẫn dắt trẻ đi vào thế giới của điều thiện, tạo ra được sự đồng cảm và là phương tiện bồi dưỡng năng lực sáng tạo của trí tuệ mà không một phương tiện nào sánh được” [16, tr.5]
Trong những năm qua, môn âm nhạc đã góp phần tạo nên những bước thành công lớn trong cải cách giáo dục và trong quá trình đổi mới giáo dục. Giáo dục âm nhạc nói chung và âm nhạc cổ điển nói riêng cho trẻ thơ góp phần phát triển trí tuệ và nhân cách toàn diện cho các em. Việc giáo dục âm nhạc cho trẻ em ở nhiều nước trên thế giới đã trở thành mối quan tâm của các cơ quan quản lí, của hệ thống giáo dục cũng như của toàn xã hội. Trong đó gia đình là một môi trường, là những người thầy quan trọng trong việc giáo dục nhân cách của trẻ em thông qua giáo dục thẩm mĩ của âm nhạc. Quan niệm của nhiều người cho rằng: Âm nhạc cổ điển là một cái gì đó xa vời, khó tiếp xúc, khó nghe, nghe cũng không hiểu gì cả…vì đó là âm nhạc không lời, với tính kinh viện của nó… nhưng quan niệm này hoàn toàn không có cơ sở khoa học và cũng không phù hợp với xu thế phát triển của xã hội hiện nay, bởi bản chất của âm nhạc cổ điển cũng rất gần gũi và thân thiện với mọi người, chỉ có điều chúng ta tiếp cận và thưởng thức nó như thế nào mà thôi, đặc biệt đối với trẻ thơ.
Vậy hướng dẫn các bé nghe nhạc như thế nào để đạt được hiệu quả như chúng ta mong muốn? Dưới đây là một vài gợi ý để chúng ta cùng tham khảo.
1. Kể hay đọc chuyện kết hợp với việc cho trẻ nghe nhạc cổ điển
Trẻ nhỏ rất thích nghe đọc hay kể chuyện, bạn hãy chọn một bản nhạc cổ điển (tốt nhất là những bản nhạc không lời) có giai điệu hay, dễ nghe, phù hợp với câu chuyện. Bạn hãy để âm nhạc vang lên với một âm lượng hợp lý, đừng quá to hay quá nhỏ. Khi câu chuyện đã kết thúc, bạn cùng với bé nhắc lại một vài ý chính của câu chuyện và những ấn tượng đặc biệt nhất về bản nhạc.
Ở những lần đọc sau, bạn hãy cùng bé chọn lại bản nhạc đó, chắc chắn rằng văn học sẽ cùng âm nhạc tạo nên những cảm xúc tuyệt vời cho tâm hồn và in đậm trong trí nhớ của các bé. Có một điều quan trọng là bạn đừng quên nói với bé về tên tác giả và tên của tác phẩm.
2. Cho trẻ chơi trò chơi “Nghe nhạc cổ điển”
Bạn hãy chọn ra một vài tác phẩm âm nhạc cổ điển để cùng nghe với bé trong một thời gian nào đó, có thể là một tuần hay vài ngày. Hãy nói với bé về tên tác giả và tác phẩm. Chọn một thời điểm thích hợp, bạn cùng với bé chơi trò kiểm tra xem ai nhớ được nhiều về các tác giả và tác phẩm đã nghe trong thời gian trước đó. Nếu bé hát hoặc ê a… được một nét nhạc nào đó trong các tác phẩm đã nghe thì thật là tuyệt vời và như vậy, việc cho bé được tiếp xúc với âm nhạc cổ điển của bạn đã có sự thành công nhất định ... Cứ như vậy, cùng với thời gian, vốn hiểu biết về âm nhạc của bé sẽ được nhân lên và âm nhạc cổ điển sẽ đồng hành cùng bé như một nhu cầu của cuộc sống.
3. Nghệ thuật nhảy múa với âm nhạc cổ điển.
Nếu con bạn là một bé hiếu động, bạn nên thử giới thiệu với bé về nghệ thuật nhảy múa với âm nhạc cổ điển. Điều này có thể đem đến cho bé sự thú vị và sự tập trung nhất định. Hướng dẫn cho bé nghe nhạc với nghệ thuật nhảy múa trong sự kết hợp hài hoà của âm nhạc và động tác. Theo dõi sự cảm nhận của bé và cùng bé trao đổi về điều đó. Bạn cũng có thể cùng bé nhảy múa, điều này không chỉ mang đến sự vui thích mà còn khuyến khích được sự vận động tự nhiên và những cảm xúc không nói được bằng lời của bé.
Những lần vui chơi theo cách thế này chắc chắn sẽ gửi đến bé một thông điệp về sự thú vị của âm nhạc cổ điển, bé sẽ dần có cảm giác muốn tìm hiểu loại hình nghệ thuât này. Lưu ý, việc lựa chọn các tác phẩm cho trẻ hoạt động phải có giai điệu hay, thể hiện được sự hồn nhiên, trong sáng, tươi vui, linh hoạt, tránh lựa chọn những bản nhạc có giai điệu mang tính chất suy tư, nội tâm, chậm, buồn…
4. Kết hợp âm nhạc cổ điển với các loại hình nghệ thuật khác
Giống như thích nghe kể chuyện hay nhảy múa, trẻ em rất thích vẽ hay tô màu. Bạn thuyết phục bé rằng thử nghe nhạc trong khi tạo nên các tác phẩm của mình xem có điều gì thú vị không? Nếu bé đồng ý, hãy cùng bé chọn một vài tác phẩm và nói với bé về tên tác phẩm và tác giả. Sau khi công việc của bé đã hoàn tất, ta cho nghe lại tác phẩm âm nhạc một lần nữa và cùng bé khám phá những tác phẩm nghệ thuật mà bé vừa hoàn thành. Có thể lúc này bé còn chưa vận dụng được nhiều cảm xúc âm nhạc trong tác phẩm của mình nhưng với cách nghe nhạc này, âm nhạc sẽ đến với bé một cách tự nhiên và khi sự hiểu biết về âm nhạc tăng dần, nhất định bé sẽ biết hoà trộn những cảm xúc âm nhạc với những sáng tạo nghệ thuật khác một cách hiệu quả.
5. Cho trẻ nghe âm nhạc cổ điển trong giờ vui chơi
Trong giờ chơi của bé, bạn hãy chọn cho bé nhưng tác phẩm âm nhạc thật đơn giản, dễ hiểu nhưng có giai điệu thật sinh động, vui tươi để cho bé nghe với một âm lượng hết sức hợp lí trong suốt thời gian chơi của bé. Khi đã nghe nhiều lần và bé “thấm” những tác phẩm đã nghe (điều này diễn ra không lâu, vì hầu hết trẻ em đều có trí nhớ tốt, kể cả trí nhớ âm nhạc cũng rất tuyệt vời) bạn hãy nói với bé về tên tác giả và tác phẩm đó. Sau một thời gian, mỗi khi bé chơi, bạn hay nhắc bé tự chọn những bản nhạc ưa thích để bật lên, hỏi bé về tên tác giả, tác phẩm bé đang nghe...
Cứ như vậy bạn tiếp tục giới thiệu cho bé những tác phẩm khác với những nội dung phong phú, hấp dẫn hơn. Chắc chắn với thời gian, con của bạn sẽ có một số "vốn" nhất định về âm nhạc cổ điển và dần dần những giai điệu trong sáng, bay bổng ấy sẽ tác động tích cực tới sự trưởng thành của bé.
Th.S: Trần Văn Minh
( Nguồn:http://amnhac.cdsptw.edu.vn/)